Món quà đêm Giáng Sinh
· Thanh Vân
Đêm Giáng sinh năm nay thời tiết không lạnh lắm.Hàn thử biểu
chỉ 18 dộ trên 0.Những cây non xanh lá chen lẫn giữa những hàng dừa cao vút ẩn
hiện trong những khu vườn.Trên hầu hết những cửa ra vào, những chùm đèn được
thắp sáng, các khung cửa sổ đều được giăng đèn xanh đỏ lấp lánh trong đêm tối.
Từ một vài căn nhà vọng ra những bài hát xưa cũ:Đêm thánh vô cùng,Ave
Maria...
Những giây phút này lẽ ra phải tuyệt vời, vì đêm Giáng Sinh
nào cũng đẹp, cũng cảm động dù bạn đang
ở trong một thành phố xa lạ của Tiểu bang Florida. Đêm Giáng Sinh vẫn đem lại
cảm giác rộn ràng, tim bạn vẫn cảm thấy bồi hồi xúc cảm mặc dù bạn đang là một cảnh sát viên và đang bận
công vụ, trong khi, lẽ ra bạn phải đang ở cạnh gia đình, trong một đêm thiêng
liêng như đêm nay.
Nhưng rồi làm như bạn không còn có được cảm giác đó nữa khi
bạn đang cùng năm cảnh sát viên khác có phận sự phải bắt lại cho bằng được một
tên tù vừa vượt ngục hay đúng hớn phải bắn hạ nó vì nó mang án tù chung thân và
không dể dàng gì để cho ta bắt nó .
Ngồi cùng xe với tôi là Mike, một cảnh sát viên còn rất trẻ,
mắt anh ngời sáng. Và nhất là Mike thật hăng say, quá hăng say! Có thể nói Mike
là một cảnh sát viên lý tưởng. Xe tuần tiểu của chúng tôi đậu khoảng bốn trăm
thước cách nhà bà Thuận và hai đứa con nhỏ của bà. Về phía bên kia,
cùng một khoảng cách là chiếc limousine
của ông Bob và người phụ tá John. Ông Bob là một người đã đứng tuổi, gầy như
cây sậy nhưng có đôi mắt sáng và lạnh như nước đá. Trái lại, ông John thì mập
mạp và không có gì khác biệt với tất cả mọi người. Một chiếc xe tuần tiểu khác
với hai cảnh sát viên Lucas va Kenny đậu ở con đường phía sau nhà bà Thuận. Nếu
Nguyễn Thuận thoát khỏi tay chúng tôi và chạy băng qua ngôi vườn để thoát thân,
anh ta sẽ bị chận lại ngay. Nhưng chuyện đó, theo tôi, khó lòng xảy ra.
- Không hiểu miền trên có tuyết không trung úy nhỉ? Mike
chợt hỏi tôi... Không có tuyết Giáng Sinh như thiếu mất một cái gì ,nhất là lại
có thêm hàng dừa cao với vợi này nữa!
- Đêm Giáng Sinh đầu tiên
của anh ở đây cũng vậy mà! –Tôi
nhắc khéo Mike.
- Vâng, đúng vậy ! Nhưng dù sao tôi cũng thích....
Tôi đã tính hỏi tại sao Mike không xin đổi đi Tiểu Bang khác
nhưng rồi tôi chợt nhớ đến bà mẹ cũa Mike. Khí hậu ở đây rất hợp với bà cụ, ở
miền khác chắc cụ không sống lâu....
- Trung úy biết không-Mike nói tiếp-Tôi nghĩ thằng Thuận nó
điên.
- Tại vì nó có những phản ứng rất “người” hay tại nó muốn
gặp lại vợ con vào đêm Giáng Sinh?
- Nhưng nó phải hiểu rằng nó có thể bị bắt lại một cách dễõ
dàng! Trường hợp đó còn tệ hại hơn cho vợ con nó nữa. Tại sao nó không chỉ gởi
quà hay gọi điện thoại về hay thôi?
- Mike, anh chưa có gia đình phải không?
- Chưa, trung úy!
- Và anh cũng chưa có con. Như vậy, anh không thể nào hiểu
nổi.....
Tôi không trả lời anh ta.Tôi đang nghĩ cách trả thù tên mật báo viên khốn nạn đã báo cáo là
Nguyễn Thuận sẽ về nhà vào đêm Giáng Sinh.Tôi chưa chắc chắn lắm về tung tích
của nó,khi nào biết rõ, nó sẽ biết tay tôi. Câu phê bình của ông cảnh sát
trưởng Bob vào buổi chiều hôm nay chợt trở lại trong đầu tôi:”Thông- ông ta
nói- tôi rất tiếc, nhưng tôi phải nói rằng, anh không phải là một cảnh sát viên
hoàn toàn. Anh hay dễ bị xúc động qúa. Anh phải hiểu rằng, giờ đây, một cảnh
sát viên không thể nào để cho tình cảm lấn áp được. Bộ anh tưởng đâu thằng
Thuận đã do dự khi bắn vào nạn nhân sau cùng của nó là ông giám đốc hãng địa ốc
hay sao? Bây giờ thì ông ta đã bị tê liệt suốt đời. Bộ anh tưởng đâu thằng Thuận
nghĩ đến vợ con của ông ấy à? Thôi anh hảy bỏ cái tánh quân tử tàu của mình đi,
anh nghe chưa?
Ông Bob đã giảng luân lý cho tôi sau khi tôi đề nghị cho
Thuận trải qua đêm Giáng Sinh với gia đình, ngày mai, chúng tôi sẽ tóm cổ nó
khi nó rời khỏi nhà cũng không muộn:”Mình có mất mát gì đâu, làm phước cho nó
một đêm thôi mà!”. Tôi biết ông Bob sẽ không đồng ý với tôi nhưng tôi không
nhịn được, thế nào tôi cũng phải nói ra đề nghị đó.
- Trung úy có nghĩ là thằng Thuận có mang súng hay không?
- Chắc là có....
- Tôi rất vui vì ông Bob đã căn dặn anh em đừng do dự mà
nguy hiểm đến tính mạng. Nếu thằng Thuận mà có cử chỉ gì như muốn rút súng ra,
tôi sẽ bắn nó ngay... Ông Bob là người thật giỏi và biết lo cho nhân viên....
- Tất cả mọi người đều có cùng một nhận xét như anh. Nhưng
anh đã nhìn vào mắt của ông ấy lần nào chưa?
- Mắt ông ta làm sao?
Có ánh đèn pha chiếu lại từ kính chiếu hậu của xe tuần tiểu,
- Khoan đã, một chiếc xe buýt mới ngừng lại đó!
Chúng tôi biết Nguyễn Thuận không có xe hơi. Và nó cũng
không có tiền. Chắc chắn là hắn ta sẽ không thể nào mướn xe để di chuyển hay đi
Taxi để về nhà được. Chiếc xe buýt vẫn còn đậu sau xe của chúng tôi. Nhất định
là Nguyễn Thuận chỉ có thể về nhà bằng phương tiện đó, nhưng rồi chỉ có một
người đàn bà bước xuống. Bà ta đi thẳng. Tôi chợt nhìn xuống đồng hồ mang ở
tay: mười một giờ thiếu mười. Còn đúng một giờ mười phút nữa là chúng tôi được
tự do. Nguyễn Thuận sẽ không về thăm nhà đêm nay. Tôi thành tâm cầu mong như
vậy. Cũng có thể được lắm chứ....Tên mật báo viên có thể lầm hoặc một biến cố
bất ngờ nào đó có thể làm thay đổi chương trình của Thuận. Biết đâu hắn ta chỉ
trở về vào ngày mai. Chúng tôi ngồi chờ chuyến xe buýt sắp tới.
-Trung úy đã bao giờ giết người chưa?_Mike hỏi tôi...
- Chưa! Tôi chưa bị bắt buộc phải làm chuyện đó. Nhưng tôi
đã từng chứng kiến nhiều lần.
- Vậy sao? Nó xảy ra như thế nào?_ Mile run giọng hỏi
tôi_ Không, tôi muốn hỏi, cái người bắn đó, họ cảm thấy thế
nào?
- Tôi không biết, tôi chưa bao giờ hỏi họ! Tôi chỉ có thể
nói với anh là hình như họ chỉ muốn nôn thốc nôn tháo ra mà thôi!
- Bộ thật vậy hay sao? -
Mike hỏi lại, vẻ thất vọng- Còn
tên bị bắn? Nó phản ứng ra làm sao? Tôi chưa bao giờ được nhìn thấy một người
bị súng bắn hạ.
- Người bị bắn hạ? Hắn
rú lên...
- Rú lên?
- Đúng rồi! Anh đã
từng nghe tiếng rú của một đứa con nít khi bị người khác lỡ đóng mạnh cửa vào
tay hay chưa? Người bị bắn cũng rú lên như vậy. Người đó bị bắn vào bụng dưới.
- Thì ra vậy! Tôi đã hiểu rồi - Mike trả lời.
Nhưng qua giọng nói của Mike, tôi biết là anh chẳng hiểu gì
cả. Mike có thể được gọi là một cảnh sát tốt, nghĩa là dễ mến, đầu óc anh ta
trong sáng và nhất là anh ta hoàn toàn không có cảm xúc. Đây không phải là điều
lần thứ mấy nghìn, tôi đã tự bảo tôi là nên từ chức. Không phải tháng sau,
không phải tuần sau, cũng không phải đến ngày mai khi đã hoàn thành công tác
tối hôm nay, mà ngay bây giờ, ngay chính giờ phút này. Đó là món quà đẹp nhất
trần gian mà tôi tặng cho chính tôi và gia đình tôi. Vậy mà, tôi đã không làm
được. Tôi cũng chẳng hiểu tại sao? Phải chăng là tôi lo sợ không kiếm được việc làm khác? Với lại,
có thể bạn cảm thấy lạ lùng, nhưng khi ta đã làm cảnh sát trong một thời gian
khá lâu, ta đã nhiễm”máu cảnh sát” hồi nào không hay, mặc dù ta rất ghét nghề
đó. Cũng có thể tôi đã ở lại trong ngành cảnh sát để làm dịu đi được phần nào
sự khắc khe của các đồng nghiệp. Tôi đã ở lại với ước mơ làm được một vài điều
tốt.
- Nếu tôi hạ thằng
Thuận- Mike nói- nó sẽ không rú lên đâu...
- Tại sao?
- Trung úy đã nhìn thấy tôi bắn súng chưa? Với khoảng cách
quá ngắn nguỉ như thế này nó sẽ khó thoát khỏi tay tôi.Tôi sẽ cho một viên đạn
ngay vào mắt phải của nó.
- Nhất định rồi. Nhưng tôi chắc anh sẽ chẳng có dịp làm
chuyện đó đâu. Chúng ta sẽ chặn bắt nó dễ dàng. Phải tránh nổ súng trong những khu vực gia cư như thế này, nhất là lại
vào một đêm Giáng Sinh....
Một chiếc xe buýt khác lại dừng ở góc đường. Một người dàn
ông và một người đàn bà bước xuống. Người đàn bà đi ngược lại phía chúng tôi.
Người đàn ông, dáng tầm thước, rất gầy, hai tay mang đầy những gói quà, đi về
phía chúng tôi.
- Nó đó, sẵn sàng
nghe Mike!
Chúng tôi bước ra khỏi xe. Người đàn ông vẫn đi về hướng
chúng tôi, nhưng anh ta không thể nào trông thấy chúng tôi được. Những cây
thông trồng dọc bên đường đã che khuất chúng tôi.
- ... Anh hiểu rõ lệnh chứ Mike? Khi chúng ta đi ngang tên
Thuận, ông Bob sẽ bước ra dí súng vào lưng hắn. Khi đó anh sẽ còng tay nó lại.
Tôi sẽ đứng sau lưng anh để bảo vệ cho anh. Và ông John cũng sẽ làm như vậy để
bảo vệ cho ông Bob. Anh hiểu rõ chưa?
- Hiểu rồi, trung úy!
Mới đầu chúng tôi đi nhanh, sau chậm dần lại để có thể gặp
Nguyễn Thuận khi hắn ta đang ở giữa chiếc xe của ông Bob va nhà vợ con hắn. Chỉ
còn cách chúng tôi chừng vài thước, Nguyện Thuận hiện ra thật rõ ràng dưới ánh
trăng chiếu qua những cành thông thưa thớt. Hắn để đầu trần, ở ngoài khoác một
chiếc áo kiểu thể thao, hai tay Thuận mang đầy những gói quà bọc bằng giấy bạc
lấp lánh với những giây buộc bằng ruban đủ màu. Tóc hắn hớt cao và trên miệng
có thêm bộ râu cá chốt. Trong hồ sơ cảnh sát, Nguyễn Thuận có đầu tóc dài và
không có râu. Nhưng dù sao chúng tôi cũng nhận diện ra nó thật dễ dàng. Nguyễn
Thuận cũng đã nhìn thấy chúng tôi. Hắn ngập ngừng một giây xong ngừng lại. Ông
Bob chạy đến sau lưng Thuận.Tiếng ông ta oang oang trong đêm vắng:
- Giơ hai tay lên ngay Thuận! Hãy buông hết đồ xuống đất! Nghe
rõ chưa? Nhanh lên!
Thuận ngoan ngoãn tuân lệnh. Hai gói quà bung ra khi chạm
phải mặt đường. Trong gói thứ nhất, một chiếc xe hơi nhỏ xíu, chắc đã được vặn
máy sẵn, chạy ngay ra giữa mặt lộ. Trong gói thứ hai là một con búp bê mặc áo
cưới. Con búp bê nằm ngữa mặt lên trời, hai mắt mở to, ngơ ngác, lạ lùng. Có
chất gì lỏng tràn ra từ gói thứ ba. Chắc là rượu mà Thuận đã mua về để uống
cùng vợ trong đêm Giáng Sinh.
Nguyễn Thuận chợt xoay người lại và vì vậy đụng vào mặt John. Một tiếng nổ và ánh chớp lóe lên trong
đêm tối. Trong một phản ứng tự vệ, người cảnh sát đã bấm ngay vào cò súng nhưng
nòng súng được chỉa thẳng lên trời. Tôi rút vội súng ra khi thấy Thuận đưa tay
vào túi quần. Vào lúc đó Mike vội bắn ngay. Khuôn mặt Thuận bật ngửa ra đằng
sau như bị một cú đấm vào cầm. Hắn bước tới hai bước xong loạng choạng ngã ngay
xuống mặt đường. Tôi tiến đến gần Thuận, tay cầm chiếc đèn bấm. Mike đã bắn
trúng vào mắt phải của Thuận, viên đạn làm một hố sâu trên khuôn mặt của hắn
ta. Thật là một hình ảnh ghê khiếp. Tôi chiếu đèn bấm vào mặt Mike. Mặt anh ta tái xanh nhưng đôi mắt thật sáng,
anh ta chẳng có vẻ gì là xúc động cả, Mike liếm môivà nói nhanh:
- Nó chết thật rồi, các ông chẳng cần phải xem xétlại. Nó
chết thật rồi!
Đèn của những căn nhà ở hai bên đường đều bật sáng. Dân
chúng nghe tiếng súng tò mò kéo ra đường để xem cho biết sự tình.
- Hãy trở lại trong nhà! Ông Bob hét lớn- Chẳng có chuyện gì
xảy ra đâu! Chỉ là một cuộc tập dượt của cảnh sát mà thôi!
Nhưng hầu như chẳng ai nghe lời ông ta cả! Họ vẫn tiến lại
và nhìn thấy xác chết. Dù sao chúng tôi cũng ngăn cản và không cho họ đến quá
gần để có thể nhận diện được nạn nhân.
Ông John điện thoại
về sở cảnh sát trung ương trong khi Ông
Bob nói với tôi:
- Anh hãy đi báo cho vợ Thuận hay. Nói bà ta đến ngay để
nhận diện xác chồng!
- Tôi?Tại sao ông không bảo Mike? Anh ta chẳng có vẻ gì là
xúc động cả. Hay tốt nhất là chính ông
hảy tự mình đi báo tin đi. Vì thật ra, chính ông mà, ông cảnh sát trưởng, ông
đã bày ra đoạn phim này!
- Anh từ chối nghe lệnh của tôi hay sao?
Chợt một ý nghĩ lóe lên trong đầu, tôi vội vàng đồng ý:
- Không tôi đi ngay...
Tôi đi về phía nhà của bà Thuận. Khi bà ta ra mở cửa, tôi
thoáng nhìn thấy căn phòng khách được trang hoàng bằng những đồ vật rẻ tiền và
không cầu kỳ. Dù sao, một cây thông nhỏ và ánh đèn lấp lánh cũng làm cho căn
phòng bớt được phần nào sự ảm đạm. Những gói quà bọc giấy xanh đỏ được sắp xếp
cẩn thận dưới gốc cây. Trong một góc phòng, một bé gái và một bé trai chừng sáu
và tám tuổi đang mở to mắt nhìn tôimột cách lo sợ.
- Ông muốn gì? Bà Thuận hỏi, vẻ mặt lo lắng – có chuyện gì xảy ra vậy?
“Có chuyện gì đâu- tôi nghĩ thầm- dù sao bà ta cũng sẽ đọc
được tin này trên báo ngày mai! Ồ mà không, tôi thật lú lẫn, ngày Giáng Sinh
đâu có báo nào phát hành đâu và cũng chẳng ai thèm nghe radio hay xem vô tuyến
truyền hình vào ngày ấy cả”.
- Bà đừng lo sợ. Tôi chỉ đến để trấn an bà. Chúng tôi vừa
bắt được tại trận một tên cướp. Nó bỏ chạy nên buộc lòng chúng tôi phải nổ
súng. Bây giờ thì mọi chuyện đã xong xuôi hết rồi.Chúng tôi chỉ muốn dân chúng
trong khu vực khỏi bị lo sơ ïvà ra hết ngoài đường. Thôi bà và các cháu đi ngủ
lại đi!
Bà Thuận nhìn tôi chăm chú, hai mắt bà mở to, miệng há rộng:
- Ai vậy? bà hỏi bằng một giọng nghẹn ngào.
- Ồ một tên lạ mặt, một thằng nhóc tập tành thói du đãng đó mà!
Nhìn khuôn mặt trở lại bình thản của bà ta, tôi hiểu ngay là
tôi đã đoán đúng. Nguyễn Thuận không có báo cho vợ và con hay là y sẽ về thăm
vào đêm Giáng Sinh. Chắc hắn ta muốn dành cho gia đình một sự ngạc nhiên. Nếu
không, bà Thuận đã đoán ngay ra được sự việc.
Tôi chúc bà ta ngủ ngon và bỏ đi ngay trong khi bà ta nhẹ
nhàng khép cửa lại.
- Tội nghiệp cho thằng Thuận- tôi nói lớn khi đi gần đến ông
Bob- Nó đã chết một cách vô ích. Vợ con nó đâu có nhà. Tôi hỏi bà hàng xóm và
họ cho biết bà ta đã về ăn lể Giáng Sinh với mẹ bà ấy, hai ngày nữa bà và các
con mới trở về.
- Thật là đáng tức- Ông Bob lẩm bẩm trong khi các nhân viên
nhà xác đang di chuyển xác Thuận lên xe của họ.
- Vâng, tức thật! Tôi trả lời ông ta như cái máy.
Tôi không hiểu ông Bob sẽ phản ứng ra sao khi biết được sự
lừa dối của tôi. Nhưng đêm nay, tôi không cần. Chuyện cốt yếu là vợ con của
Thuận có được một đêm Giáng Sinh như đã dự trù. Hai ngày nữa, khi tôi đến báo
tin chồng bà ta đã chết, thì ít nhất bà
và các con của bà cũng đã có được một đêm Giáng Sinh không đến nổi quá buồn
thảm.
Chuyện tôi làm tối hôm nay cho bà ta và các con của bà, thật
ra, chẳng đáng gì. Nhưng dù sao tôi cũng cảm thấy dễ chịu hơn nhiều. Không bao
nhiêu, nhưng cũng được chút gì, một đốm lửa thật nhỏ trong màn đêm thăm thẳm.
Tôi yên tâm chờ đợi hậu quả. Chuông giáo đường từ xa vọng lại. Đã đến giờ Chúa
sinh ra đời. Chúng tôi lục tục lên xe ra về.
Đêm nay, đêm yên bình, đêm Chúa Hài Đồng ra đời, đêm đem
niềm vui lại cho tất cả mọi gia đình, ít
nhất cũng có một người đàn bà và hai đứa bé đã nhờ tôi mà còn có được một đêm
yên lành, đầy mộng đẹp...
Thanh Vân
**********************************************
MÙA GIÁNG SINH ÐÃ TỚI,
Và tiếng hát Silent Night
vang vang khắp nơi
Mường Giang
Mùa giáng sinh năm 1818 tại một ngôi nhà
thờ nhỏ thuộc làng Oberndorf, nằm giữa những rặng thông quanh năm tuyết phủ ở miền Tyrol nước Áo. Ðây là
một
ngôi làng yên tĩnh trầm lặng, trong đó có linh mục Mohn, ngoài việc giảng đạo, ông còn
là một thi sĩ, thường sáng tác những bài thơ về tôn giáo và
được người bạn thân vốn là giáo
viên trong làng tên Franz Gruber phổ nhạc.. Năm đó, cũng như bao năm
qua, ngày giáng sinh lại về, trong ngôi nhà thờ bé nhỏ nhưng thật buồn vì đã vắng tiếng phong cầm, vì cây đàn quá củ nên phải đem sữa chữa.Ðể làm bớt nổi cô tịch trong đem
thánh vô cùng,Cha và những con chiên trong làng đã hợp ca bài hát :” Silent night, holy night,
all is calm,all is bright.. do chính ngài vừa sáng tác và Franz phổ nhạc.
Cũng từ đó,bài hát
lan truyền khắp nước Áo và những miền lân cận rồi khắp hoàn cầu trong đêm giáng sinh, với đủ mọi ngôn ngữ của con người. Tại Châu Âu,
khi chờ đón lễ nửa đêm, ngồi nơi ánh lửa bập bùng, quanh quanh bông tuyết rơi trắng lạnh, các cụ thường kể cho con
cháu nghe câu chuyện cãm động về bài hát giáng sinh trên cũng như tác giả đã sáng tác, cho mãi tới năm 1830,
mới được nhà vua nước Saxe cũng
là một nhạc sĩ tài danh, đưa ra ánh sáng.
Mùa giáng sinh năm nay lại tới, đêm NOEL
đang về trong khung trời giá lạnh tuyết rơi và nổi lo lắng của thế nhân về một cuộc chiến vô hình. Nhưng mặc kệ, giống như xưa nay, tại khắp hết các thành phố,đô thị.. kể cả làng quê biển xóm,từ Nữu Ước,Luân Ðôn, La Mã,Ba Lê,Bá Linh,Ba Lan, Ðông Kinh, Tân Gia Ba,
Hồng
Kông.. cho tới Sài Gòn, Hà Nội trong xã nghĩa thiên đường , nơi nào cũng mỗi ngày mỗi thêm nhộn nhịp, từ đầu tháng 12 dương lịch, cho tới nữa đêm 24 thì
hâu như mọi người, từ tín đồ cho tới kẻ ngoại đạo, đều đổ xô ra đường, trong muôn sắc lập lòe của đủ loại pháo và ánh sáng rạng ngời của những ngôi sao
trên trời , để cùng đón mừng đêm giáng sinh huyền diệu, đêm thánh vô cùng.
1-NHỮNG TẬP TỤC VỀ NGÀY GIÁNG SINH QUA 2000 NĂM LỊCH SỬ :
Từ cái đêm huyền thoại đó vào năm
1 sau tây lịch, giữa cánh đồng mông quạnh của thành phố nhỏ bé Bethlehem, thuộc đất Vua David, theo thánh kinh là nơi Ðức Ch1a Jésus
Christ ra đời. Thành phố này hiện thuộc lãnh thổ của Palestine, điểm hành hương và đất thiêng của tín đồ Thiên Chúa giáo trên khắp thế
giới. Vùng này trước đây gọi là Ephrath, nằm cách kinh thành Jerusalem về phía nam chừng 9 km. Xa
hơn nơi chúa ra đời về phía lục địa Âu Châu là
Via Francigena , tên gọi của một con đường thời trung cổ, nơi các quốc gia phương bắc kể cả Anh Cát Lợi dùng để tới vương quốc Y Pha Nho cũng là nước Chúa thời đó, để hành hương từ năm 944 sau tây lịch (STL). Việc này có ghi
trong những trang nhật ký du hành ( travel diary) của Tổng giám mục Sigerico, thành Canterbury, Anh quốc, kéo dài từ thế kỷ thứ XI đến thế kỷ thứ XIV (STL). Ðây là con đường quan trọng vì đã ghi
đầy dấu ấn cũng như nhiều huyền thoại có liên
quan tới sự phát triển của Ky tô giáo. Do trên, Tòa Thánh La Mã đã quyết định dựng lại con đường hành hương thời trung cổ trên, để cho bốn nước
Anh,Pháp,Thụy Sĩ và Ý, chuyển bốn hòm thánh
tích của nước mình,về Vatican trong ngày kỷ niệm năm toàn xá 2000. Lịch sữ vốn là một tái diễn vô thường, ngày
giáng sinh của Ðức Chúa Jésus cũng theo dòng đời biến chuyển càng lúc càng phong phú và sôi động, dù tựu trung nhân
loại cũng chỉ nhắm vào mục đích tôn vinh đấng toàn năng,toàn thiên, đã đem tình thương và nhân ái tới cho mọi người.
+ TÌM HIỂU NGÀY GIÁNG SINH :
Dù cho có dùng bất cứ một thứ ngôn ngữ nào trên thế giới như DIES
NATALIS DOMINI (La Tinh), Il Natale Ý),Noel (Pháp), La Navidad
(Tây ban Nha,Mễ), Weihnacht ( Ðức),Rozh Destro Krista ( Nga), Christmas (Anh,Úc,Hoa Ký..). tất cả đều giống nghĩa
sinh nhật Chúa hay lễ giáng sinh của VN.
Về niên lịch Chúa ra đời, các thánh
kinh không nhắc tới, mãi tới khi hoàn thành kinh đô Rôma của đế quốc La Mã,
Linh mục Dionysius Exignus mới xét lại lịch sử, tính năm Chúa ra đời, nhằm năm 754 trước tây linh
(TTL),và lấy đó làm mốc thời gian đầu tiên của kỷ nguyên mới. Sau này những nhà làm lịch tính lại, thấy sai xuất 4 năm nhưng vì sự việc đã thuộc vào quá khứ hơn 14 thế kỷ qua, nên
đành chấp nhận.
Thật ra nguồn gốc lễ giáng sinh đầu tiên bắt nguồn từ các lễ hội dân gian của người La Mã, qua
chu kỳ hằng năm vía thần Mặt Trời và Thổ Tinh. Tại vùng Trung Ðông trước Thiên chúa giáng sinh, cũng đã có nhiều lễ hội mừng mùa đông
chấm dứt. Tập tục này truyền vào Âu Châu và rất được các nước phương bắc ưa chuộng vì không
mấy ai
thích cảnh múa đông băng giá, ngày ngắn đêm dài.
Việc đón mừng Chúa giáng sinh cũng có nhiều khác biệt, trước khi nhân
loại thống nhất như bây giờ. Căn cứ vào giáo sử, trong ba
thế kỷ đầu (STL), giáo dân mừng sinh nhật vào ngày lễ Ba Vua (
6-1). Riêng giáo hội Ðông phương ( Chính thống giáo), vẫn còn giữ tới ngày nay., còn giáo hội tây phương ( Tòa thánh La Mã), từ năm 353
(STL), thời vua La Mã Constantino, chọn ngày 25-12
cho tới hôm nay.Ðây cũng là sự phù hợp với ngày 25-3 hằng năm, lễ mừng Ðức Mẹ thụ thai Chúa rất hợp lý, theo
thời gian biến tuần lễ cuối cùng của tháng 12 dương lịch thành một lễ hội thu hút,vui nhộn và đầy ý nghĩa nhất của Ky tô giáo.
+ GIÁNG SINH TRONG VĂN NGHỆ :
Từ thời trung cổ, khắp Âu Châu hằng năm vào mùa giáng sinh, lập ra các sân
khấu lộ thiên để các đoàn văn nghệ lưu động biểu diễn các vỡ kịch soạn theo những tình tiết trong thánh kinh, nhờ vậy nền kịch nghệ của
tây phương đã phát triển mạnh trong giai đoạn này, cho tới đầu thế kỷ XVIII mới chấm dứt phong trào kịch diễn thánh kinh. Riêng trong lãnh vực văn chương , trong qua bao nhiêu thế kỷ đã có nhiều tác phẩm viết về ngày giáng
sinh nhưng theo nhận xét của văn học sử tây phương thì tác phẩm ON THE
MORNING OF CHRIST’S NATIVITY của thi sĩ Anh quốc Milton (
1608-1674) hay nhất nên đã được phổ quát rộng rãi khắp thế giới, chẳng những về giá trị nghệ thuật mà còn mang tính chất trung thực vì tác giả là tín đồ tân giáo.
Về âm nhạc, ngoài bài hát Silent night của một linh mục người Áo năm
1818 nổi tiếng dù từ thế kỷ XVI đã có nhiều bài hát về giáng sinh như Lucas Le Moigne , Barthélémy Aneau, Nicolas Sabely.. song song với những thánh ca
giáng sinh của Michel Corrette ( 1709-1795), Louis Claude D’aquin (
1694-1772), Claude Balbastre ( 1729-1799). Theo tài liệu thì bài
thánh ca ‘ Jesus, ánh sáng muôn dân’ của thánh Hilerio là bài hát đầu tiên về Ky tô giáo
vào thế kỷ thứ 4 STL Thế kỷ thứ 13 STL mới có nhiều bài thánh ca vui nhộn bằng tiếng Latin,
trong đó nổi tiếng là bài Adeste Fideles. Tại VN trước kia, cũng có bài hát ‘ Ðêm đông lạnh lẽo’ của nhạc sĩ Hải Linh, rất được ưa thích và
phổ quát.. Cũng đã có nhiều phim ảnh kể lại cuộc đời của Chúa Jesus như Ben
Hur do đạo diễn Fred Nibro thực hiện , có trình chiếu tại VN năm 1932-1934. Truyện phim phỏng theo quyển lịch sử tiểu thuyết của nhà văn danh tiếng Lewis
Wallace, thực hiện tại các thành phố cổ tích liên quan tới cuộc đời Chúa Jesus như Jesusalem, Bethlehem, Nazareth.. trong lãnh thổ của Do Thái và
Palestine.
+ NHỮNG BỨC TRANH THIÊN CHÚA NỔI TIẾNG :
Từ khi Ky tô giáo phương đông du
nhập và phát triển tại Âu Châu, bàng bạc qua mấy trăm năm thời trung cổ cho đến cuối thế kỷ thứ XV, Tòa thánh La Mã hầu như quyết định hoàn toàn
việc phát hành mọi tranh ảnh vẽ các vị thiên thần,thánh,mẹ Maria và chúa hài đồng. Do sự hạn hẹp trên, nên nhà kiến trúc và hội họa đã phải sáng tạo những tác phẩm vô cùng ước lệ, công thức và kiểu mẫu, từ hình thức đến nội dung đầy tính chất thần thánh , siêp phàm và bất động.
Chính họa sư người Ý là
GIOTTO sống trong thế kỷ XIV là một trong những người đã có công sáng tạo nên những bức tranh nổi tiếng về Mẹ MARIA và CHÚA KY TÔ, trong giai đoạn chuyển tiếp giữa thời trung cổ và phục hưng tại Âu Châu. Sự khác biệt lớn lao nhất là nền hội họa mới , hướng theo tinh thần hội họa Hy Lạp, lấy NGƯỜI THẬT làm đối tượng, để sáng tạo nên hình ảnh những vị thần thánh
trong tín ngưỡng. Hai họa sư người Ý là LEONARD DE VINCY và RAPHAEL trong thời phục hưng đã đạt đến đỉnh cao nghệ thuật. LEONARD
DE VINCY thành công tuyệt đỉnh trong bức tranh “ Ðức Mẹ BENOIS” .
Ðây là họa phẩm đầu tay và ông
đã mượn hình ảnh của một thiếu phụ trẻ đẹp, khả ái đang mĩm cười nhìn hai nụ hoa tím đang hé nở trên tay một hài nhi. Người mẹ tương trưng cho Mẹ MARIA hiền từ và hài nhi
là biểu tượng của chúa Ky Tô.Toàn bộ bức tranh thật sống đọng qua đôi mắt của chú bé lúc
hướng
nhìn vào cánh hoa , đồng thời đưa một ngón tay chạm vào hoa như sợ mất. Bức tranh này có nội dung và hình thức khác biệt với những tranh vẽ thời trước rất rườm rà và mầu sắc loè loẹt khó coi. Ngoài tuyệt tác phẩm trên, họa sư còn có nhiều tranh khác
như Ðức Mẹ Lita, Ðức Mẹ và Thánh Ana.. cũng là những thành công tuyệt đỉnh đối với nền hội họa thời phục hưng tại Âu Châu.
RAPHEL SANTY sống đồng thời với Leonard và
cũng nổi danh về những tuyệt tác phẩm vẽ về Chúa và Mẹ Maria. Tuy nhiên giữa hai ông có sự khác biệt trong cách
dựng nền của bức tranh. Ðiều này dễ hiểu vì Raphel
sinh trưởng và sống trọn quảng đời niên thiếu của mình tại URBINO, một vùng quê thơ mộng và xinh đẹp của miền bắc Ý. Phong cảnh hữu tình đã ảnh hưởng lớn đến tâm hồn lãng mạn của người nghệ sĩ. Sau này, ông đến sống tại Florence và Roma , những bức tranh cũng
được vẽ ở đó nhưng trong các
danh họa như Ðức Mẹ Cadatempi, Ðức Mẹ với hài nhi, Cậu bé Jean Baptist, Người Nẹ Elizabeth.. đều được ông chọn đồng quê qua cảnh vườn cây thơ mộng, bãi cỏ xanh mượt chen lẫn với muôn hoa,
tháp chuông nhà thờ cao vòi vọi, im lìm soi bóng trên mặt sông, hồ xanh ngắt tĩnh lặng. Ông qua
đời sớm vào năm 37
tuổi, trước khi ra đi đã để lại cho thế nhân và Tòa Thánh bức danh họa được xem như là một tiêu biểu của nền nghệ thuật Ý xưa nay “ÐỨC MẸ SIXTINE” vì đã viên mãn trong sự kết hợp giựa niềm tin của thiên chúa
và nghệ thuật , lấy tình mẫu tử của thế nhân để đạt tới chủ đề lòng vị tha cũng như đức hy sinh cao cả của thiên chúa và mẹ Maria.
+ HUYỀN THOẠI VÀ TẬP TỤC VỀ MÁNG CỎ :
Theo truyền thuyết, chính
Thánh Francois là người đầu tiên sáng tạo MÁNG CỎ vào năm1223 STL, khi ông từ quê hương tại Assie thuộc tỉnh Pérouse,Y
pha Nho, tới dẫn dắt con chiên trong ngôi làng Greccio miền sơn cước. Ðêm giáng sinh năm đó, ngài cử hành lễ Misa trong
khu rừng, trước một hang động nơi đặt bàn thờ Chúa là cảnh thật với máng cỏ và đàn bò cừu đang vô tư gặm nhắm thức ăn. Theo
thời gian, miền Greccio trở thành một Bethlem thứ hai trong tâm trí những người thiên chúa giáo và cũng từ đó khắp Âu Châu
lan tràn toàn thế giới, ước vọng sáng tạo khung cảnh đêm thánh vô cùng thân thương và quen thuộc mau chóng
thành công và tiếp tục tới ngày nay.
Bao nhiêu thế kỷ qua , cứ tới mùa giáng
sinh, các tín dồ Ky tô lại làm máng cỏ trong cảnh Chúa sinh ra đời. Nhưng tuỳ theo tập quán của mỗi dân tộc,cho nên không cái nào giống nhau. Tại thành phố Naples của Ý vào thế kỷ XVIII, nghệ thuật làm máng cỏ tại đây nhờ có Vua
Charles 3 và triều thần chú trọng nên đã đạt tới đỉnh cao của thời hoàng kim và trở thành một cái mốt thời thượng trong mọi giới. Nghề làm máng cỏ từ đó cũng phát triển khắp Âu Châu và
Hội chợ máng cỏ mỗi năm lại được khai mạc vào tháng
chạp tại Khu Canebière ở Marseille Pháp, tại đây bày bán đủ thứ các pho tượng các Thánh
,nhỏ nhắn xinh đẹp , bò cừu lừa thời xưa luôn cả tưọng cư dân của miền Provence là nơi nổi tiếng làm máng cỏ.
Ngày nay ại các viện bảo tàng tại
Naples,Trapani,Munich.. đều có chưng các máng cỏ lịch sử của mọi thời. Tại miền nam nước Ý, các ngư phủ ở Amalfi đặt máng cỏ trong động Bích Ngọc dưới làn nước xanh, trong khi đó vùng Lombadie cạnh hồ Majeur, giữa biên giới Ý-Thụy Sĩ, hằng năm vào
đêm 24-12, các thợ lặn đặt tượng Chúa trong một máng cỏ làm bằng chiếc vỏ sò lớn ở độ sâu 23m.
+ BÍ ẨN VỀ NGÔI SAO BETHLEHEM :
Trong tất cả các tranh ảnh Chúa
giáng sinh, trên bầu trời bao giờ cũng có một ngôi sao sáng, rực rở, thánh kinh gọi đó là ngôi
sao Bethlehem, đã dẩn đường cho Ba Vua tới hang đá. Ngôi sao này còn có tên là ngôi sao giáng sinh, một supernova,
từ lâu
đã là mối tranh cải của các nhà thiên văn học. Mới đây Nibel Henbest, một khoa học người Anh đã dựa vào sự chuyển động của quỹ đạo trong thái
dương
he, đểầ giải tỏa câu hỏi tại sao chỉ có Ba Vua nhìn thấy ngội sao đó, trong khi lịch sử thiên văn
không ghi nhận được.
Theo Nibel thì vào năm 1604, nhà
toán học Johannes Kepler đã tính được vị trí các hành tinh vào thời Chúa giáng
sinh, cũng tìm được sự giao hội đặc biệt của các chòm sao trong nhóm Song Ngư vào năm thứ 7 trước tây lịch, có nghĩa là sao Mộc và sao Hỏa, biểu tượng của người Do Thái gặp nhau trên
bầu trời nhưng vẫn cách nhau
một
khoảng gần bằng đường kính của mặt trăng. Vài năm sau đó một sự hội ngộ khác lại diễn ra vào tháng 8 năm 3 trước tây linh,
Mộc
tinh tiến gần sao Vệ Nữ là một ngôi sao
sáng.
Ngày 17-6-2 trước tây lịch, hai sao
trên lại gặp nhua nhưng không va chạm, như tạo thành một ngôi sao lạ, sáng chói khắp miền Trung Ðông mà thánh kinh đã gọi là ngôi sao Bethlehem. Ngoài ra với người Ky tô giáo
xưa thì
ngôi sao Vệ Nữ, tức là sao Hôm mọc trước bình minh, đưọc coi là biểu tưọng của Ðấng Cứu thế, còn sao Hải Sư lại được người Do Thái coi là Ðấng bổn mạng. Ðây là hai ngôi sao sáng nhất trong thái
dương hệ và cái hiện tưọng hội ngộ giao thoa,
chỉ xãy ra một lần trong hai
ba thế kỷ, như giải thích ở trên, đưọc xem là giã thuyết hợp lý về ngôi sao Bethlehem trong truyền thuyết.
+ CÂY THÔNG :
Theo huyền thoại thì vào một đêm đông
giá lạnh nơi khu rừng cô tịch, có một chú bé vào xin trọ trong một túp lều nghèo nàn
của vợ chồng bác tiều phu và được tiếp đãi tử tế. Chú bé đó
là Chúa Jesus hài đồng, đã đền ơn cho bác tiều phu bằng cách hóa phép biến cành thông có đầy các trái
vàng bạc.Ðây cũng là cây thông đầu tiên trong mùa giáng sinh.. Cây Noel
còn được gọi là cây Sapin, xuất xứ từ Bắc Âu, được quân Thụy Ðiển mang vào Ðưc , trong cuộc chiến Guerre de
Trentes Ans ( 30 năm). Ðến thế kỷ thứ XIX, thông vượt biển Manche vào Anh quốc rồi theo công chúa nước này là
Mercklembourg tới Pháp khi theo chồng là công tước Orléans. Từ đó về sau, cây được mọi người trang
hoàng với đèn hoa và các đồ vật đủ màu sắc trong mùa giáng sinh. Theo thống kê của Nha Kiểm Lâm Hoa
Kỳ, thì hằng năm dân Mỹ tiêu thụ trên hai triệu cây thông đưọc trồng trong các trang trại tư nhân. Tại Bạch Cung ở Hoa Thịnh Ðốn, mỗi năm đều có lễ dựng cây thông
lớn nhất trên đất Mỹ, do chính tay
Tổng
Thống và Phu Nhân trang hoàng.
+ ÔNG GIÀ NOEL :
Cách đây hơn 100 năm, tờ nhật báo The
New York Sun, đã đăng bài trả lời câu hỏi của cô bé Virginia “ ông già Noel có thật hay không
? “ trong đó có đoạn :’.. tất nhiên là ông già Noel có thật. Ðó là một sự thật hiển nhiên như tình thương, lòng bác ái, sự thành kính
không thể thiếu trên hành tinh chúng ta.. ’ ’ ’
Cũng kể từ đó bài viết này đã được dịch ra trên
20 thứ tiếng và đưa vào chương trình bậc đại học Mỹ ngành báo chí. Theo truyền thuyết, giám mục thành Myra, sinh tại Thổ nhĩ
Kỳ năm 279 sau tây lịch (STL), nổi tiếng vì những hoạt động bác ái, vì vậy đã đưọc phong thánh bổn mạng cho trẻ em, vào thế kỷ IX (STL). Từ đó tại các quốc gia Anh,Mỹ gọi là Santa Clauss, xuất phát từ St. Nicholas Sinterklass. Lúc sinh thời, ngài hay
bố thí
tiền bạc cho trẻ con nghèo, có một lần đã bỏ những đồng tiền vàng từ ống khói xuống các đôi bít tất của ba cô gái nghèo, treo bên lò sưởi.. khởi đầu tập tu6c trẻ con treo vớ trên đầu giường, để nhận quà của ông già Noel trong đêm giáng sinh.
Tại Hoa Kỳ,
huyền thoại về ông già Noel sống ở vùng Bắc cực , với công việc duy nhất là theo dõi mọi trẻ em trên thế giới để coi ai tốt,xấu. Ông bà Noel có một xưởng với nhân công toàn là những chú lùn,
chuyên chế tạo đồ chơi cho trẻ con, vì vậy đến mùa giáng sinh, trẻ con khắp nơi viết thư về xin quà.
Vào đêm 24 tháng 12, ông già Noel ngồi trên xe chở đầy quà, do
đàn tuần lộc kéo, bay trên trời tới từng nhà phát quà cho trẻ con. Từng nhà,ông
mang theo một gói quà lớn, theo đường ống khói vào nhà. Do trên, các em đều đi ngủ sớm trong đêm
lễ, với hy vọng thức dậy sẽ có đầy quà trong
đôi bít tất treo trước giường.. Theo bưu điện Hoa Kỳ, hằng năm đã nhận hằng chục triệu bức thơ của trẻ em nghèo gởi ông già Noel tại bắc cực xin quà và dĩ nhiên các em sẽ được các ông
già Noel giã của các hội từ thiện tới nhà cho quà.
+ GÀ TÂY :
Còn dược gọi là gà lôi, turkey hay Dinde, được các nhà
thám hiểm từ tân thế giới ( Châu Mỹ) mang vào Âu Châu từ thế kỷ XVI. Năm 1521 Hernan Cortes chiếm Mễ tây Cơ và lấy giống gà này
mang về Tây ban Nha.Người Pháp gọi gà mái tây là Poule d’Inde hay là Dinde, còn gà trống là Dindon
vì lúc đó Âu Châu lầm tưởng Tân thế giới là Ấn Ðộ.Tại Pháp , gà mái tây lần đầu được đưa vào bàn tiệc cưới của vua
Charles XIX vào năm 1570. Từ đó , gà tây được coi như món ăn của Hoàng gia
và giới thượng lưu, trong các ngày lễ,tiệc và đặc biệt là bửa ăn tối đêm Noel.
Ngày nay gà tây là món ăn thông dụng, nhất là tại Hoa Kỳ. Gà
tây còn được dùng trong lễ Tạ ơn theo truyền thuyết vào năm 1621 khi cha Pilgrim, đi tàu
Mayflower tới vùng Tân Anh Cát Lợi. Trong đêm tổ chức Lễ tạ ơn, thổ dân tại đây đã tặng ông một con gà
tây. Tập tục này được giữ tói ngày nay và trở thành món truyền thống, không thể thiếu được trong bữa tiệc đêm
Noel.
Ngoài ra còn phải kể tới chiếc bánh Buche
de Noel có hình khúc củi, xuất xứ tại các gia đình Âu Châu thời trung cổ, đã dùng củi đốt suốt đêm trong lò sười, để chống lại băng giá
mùa đông và cầu phước lành. Bánh trở thành món ngọt trong tiệc giáng sinh từ sau thế chiến II, làm bắng bột, đường, bơ , kem và
chocolat. Cùng hiện diện trong mùa giáng sinh với cây thông, hang đá, còn có Hoa giáng
sinh (Christmas Flower) mà VN gọi là Hoa trạng nguyên và hoa rất đặc biệt vì hoa là
lá, có màu đỏ hay vàng bao quanh cụm hoa.
2-TINH THẦN GIÁNG SINH :
Dù người xưa hay nay đã bày ra nhiều tập tục để mừng lễ giáng sinh
,vừa mang tính chất đạo lẫn đời. Tuy nhiên trên hết vẫn là tinh thần bác ái mà
Chúa Jesus đã mang đến cho nhân loại hơn 20 thế kỷ qua. Tiệc, quà hay thiệp giáng sinh đều mang nội dung chúc lành, giống như chân lý của thiên chúa
:’ phúc cho những ai có tinh thần nghèo khó, vì nước trời là của họ.. ’ ’ ’ Tóm lại tinh thần giáng sinh là tình thương thế nhân chân thật, thiếu nó, con
chiên chĩ thuần túy là người giữ đạo mà thôi.
Trong ý hướng sống đạo trên, năm
thánh 2000 vừa qua đã có hơn một tỷ người thiên chúa giáo hướng về Toà Thánh Vatican ở La Mã để xám hối hầu đón nhận hồng ân. Trước đây năm
thánh được cử hành 50 năm ,một lần. Ngày nay thời gian là 25 năm. Ðức Giáo Hoàng Phao Lồ II đã chính
thức phát động Năm Thánh 2000, mở đầu đệ tam thiên kỷ cho Giáo Hội Thiên Chúa
giáo La Mã
Nhiều kỷ niệm năm toàn xá 2000 mang tính cách thiêng
liêng và đầy ý nghĩa như ÐÚC CHUÔNG NĂM THÁNH do chính đương kim Giáo Hoàng đã đến chủ tọa lễ đúc chuông
năm thánh vào ngày 19-3-1995 tại xưởng đúc Marinelli ở thị trấn Agnone, miền trung nước Ý thực hiện. Chuông
đúc bằng đồng ,nặng 5 tấn có đường kính 2 m. Ðiêu khắc gia Armando Marinelli là người trang trí
. Chuông được treo tại quảng trường Thánh Phêrô và sẽ đánh vào
đêm 31-12-1999, báo hiệu bắt đầu thiên kỷ thứ ba. BƯU ẢNH HÀNH HƯƠNG THÁNH ÐỊA VỀ NGUỒN cũng đưọc Toà Thánh thực hiện từ những bức danh họa, xuất bản tại Ðức từ thế kỷ XIX gồm các địa điểm mà Chúa Jesus sinh ra,lớn lên và hành đạo như Bethlehem
(Nơi Chúa ra đời), Nazareth, Hồ Tiberrias , thánh địa Jerusalem. và núi Tabor. Tất cả các địa danh trên
nay thuộc Do Thái và Palestine.
Ðêm nay giáng sinh lại về trên quê ngươi,gió đông
hiu hắt lành lạnh, khiến kẻ ngoại đạo càng thêm cô đơn và thèm bữa Réveillon
như năm nào còn sống tại Phan Thiết.
Trên bầu trời đen đặc, dường như đã thấy xuất hiện một ngôi sao sáng rực rỡ. Bắt chước thế nhân, ta
đón chào niềm vui bất tận để mừng đêm Chúa ra đời và chúc một mùa giáng sinh an lành đến với tất cả mọi người. Chợt đâu có tiếng ai đang hát bản Ðêm đông lạnh lẽo Chúa sinh
ra đời, khiến đang vui bổng ngậm ngùi thương nhớ quê hương.-/-
Xóm Cồn Ha Uy Di
Mùa Giang Sinh 2013
Mường Giang
**********************************************************************
Ðêm Thánh Vô Cùng Khắp Thế Giới
Mường Giang
Theo sử
liệu, cách đây hơn 2000 năm vào một đêm đông lạnh lẽo, Chúa Jésus đã được sinh
trong một máng cỏ nơi cánh đồng cô quạnh. Nguyên do là bà Maria dù sắp tới ngày
sinh nhưng vì có lệnh kiểm tra dân số của chính quyền La Mã, nên phải rời thành
phố đang ở là Nazareth về quê hương tận Bethlehem, vì vậy đã sinh Chúa giữa
đồng. Tuy nhiên mãi tới năm 350 sau TL, nhân loại mới thống nhất được 25-12 là
ngày lễ giáng sinh chung, tuy rằng mỗi nước mỗi địa phương đều có những tục lệ
khác biệt, theo tập quán phong tục riêng của họ.
Xưa nay,
nhiều người hay lẩn lộn về nguồn gốc của các danh từ liên quan tới ngày lễ
Giáng sinh như Noel hay Christmas. Trước hết “ Noel” là Pháp ngữ, thoát thai từ
tiếng La Tinh “ Natalis “ chứ không phải là tiếng Do Thái cổ. Sự lầm lẫn trên,
phần lớn là do bản gốc của Kinh Thánh trong phần Cựu Ước, hoàn toàn được viết
bằng chữ Do Thái Cổ. Về sau mới được dịch ra tiếng Hy Lạp và La Tinh. Theo gốc
chữ “ Natalis dies “ của latin, có nghĩa là ngày sinh nhật hay sự ra đời. Về
sau để tiện gọn, các nhà ngôn ngữ học đả bỏ bớt chữ “ Dies “, mà nói tắt là “
Natalis “, để chỉ ngày sinh. Hình thức nói tắt này, chính là nguồn gốc (Étymon)
của danh từ “ Noel” mà ta dùng tới ngày nay. Ðây là luật biến đổi ngữ âm của
văn phạm La Tinh, dùng hoán chuyển các tiếng gốc sang Pháp ngữ ngày xưa, chẳng
hạn như Natalis - Nael - Noel..
Từ tiếng
gốc có nghĩa chung là “ Sinh Nhật “, dần dần người ta viết hoa chữ Noel, đồng
thời bỏ thêm hai chấm trên đầu chữ E, một hình thức phủ nhận chữ e này không
thể kết hợp với chữ O đứng trước, để trở thành một Nhi Trùng Âm (Diphtongne),
như các chữ thông thường khác. Dụng ý của người xưa là vậy. Từ đó chữ Noel trên
đầu có hai chấm viết hoa, chỉ dùng để chỉ ngày sinh của Chúa Jesus mà thôi.
Riêng chữ
Christmas cũng là một tiếng Anh cổ, được kết hợp bởi hai thành tố : Christ chỉ
Chúa Jesus, còn “ Mas “ , qua biến thể của chữ Mass cổ, có nghĩa là Lễ của Nhà
Thờ hay Lễ Hội. Hình thức của Mas (mass), một thứ tiếng Anh cổ, cũng có gốc từ
chữ Latin là Missa với nghĩa “ Lễ nhà thờ “.Trong tiếng Pháp cũng có chữ “
Messe”, được Việt hoá thành “ Misa”, cũng có nghĩa là Lễ Nhà Thờ. Cuối cùng là
vấn đề biến dạng từ chữ “ Christmas “ sang “ Xmas “.Như ta biết, danh từ Christ
tuy là tiếng Anh nhưng có từ nguyên là tiếng La Tinh “ Christus “ mà ra. Nhưng
chữ La Tinh này lại được mượn từ tiếng Hy Lạp “ Khrislos “ , có nghĩa là Người
được xức dầu thành, chỉ Chúa Jesus. Do các quy luật phức tạp chuyển ngữ các chữ
cái, giữa hai ngôn ngữ trên, nên mới có biến thể từ Christmas sang Xmas, nhưng
khi đọc, vẫn là Christmas chứ không bao giờ là Xmas.
Nói chung
dù các chữ Noel, Christmas, Xmas xuất phát từ đâu chăng nữa, thì tựu trung đều
có nghĩa chỉ ngày giáng sinh của Chúa Jésus, mà theo truyền thuyết nhằm ngày
25-12 năm 1 tại Bethleem, cách thành phố Jerusalem của Do Thái độ 9 km. Riêng
chữ Advento của La Tinh, mà các tín đồ Thiên Chúa giáo quen gọi là mùa Ắt hay
mùa Vọng, một nghi thức truyền thống, cũng được cử hành riêng biệt tuỳ theo tập
quán của các nhà thờ. Theo đó qua thánh lễ lâu đời trước một tháng lễ sinh nhật, có tục đặt bốn
cây nến tượng trưng cho sự trong lành của Thiên Chúa soi sáng nhân loại. Cũng
trong mùa Vọng, giáo đồ không hát kinh GLORIA cũng như khi cử hành thánh lễ,
các linh mục và bốn cây nến mùa vọng đều mang màu tím , là một biểu tượng của
sự sám hối đối với người theo đạo Ky Tô.
Về danh
từ “Bibble” của Hy Lạp, thì kinh thánh có nghĩa là những cuốn sách nhỏ. Theo
truyền thuyết, thì kinh thánh được liên tục viết trong 1600 năm, khởi đầu từ
năm 1513 trước TL cho tới năm 98 sau TL. Hiện nay còn truyền được 66 cuốn, mà
quyển đầu tiên là kinh “Sáng Thế Kỷ”. Kinh này thuật lại câu chuyện mất vườn
địa đàng, do sự phản nghịch của ông Adam và bà Eva. Còn cuốn cuối cùng là kinh
“ Khải Huyền “, trình bày địa cầu sẽ trở lại cảnh địa đàng ,qua sự chăm sóc của
Chúa. Thật ra câu chuyện vườn địa đàng là ám ảnh và nổi bưc xúc của nhân loại
hơn 2000 năm qua, và họ cứ mãi miết đi tìm, từ những ốc đảo, rừng rậm cho tới
miền núi đồi băng giá. Cuối cùng khắp các nơi chốn đi qua, con người lại mang
thêm niềm nhớ muôn thu, khi cảm nhận được sự lầm lẫn đã đánh mất cõi thiên
đàng.
Cho tới
thế kỷ thứ 16 sau TL , vẫn chưa có ai thắc mắc về việc liên quan tới vườn Eden
trong kinh Sáng Thế Kỷ, trái lại người ta càng ra sức tô bồi thêm thắt câu
chuyên cho phong phú diễm tình. Nhà tiên tri Ezechiep đã viết “ trong vườn địa
đàng ở hai bên bờ dòng thác, mọc lên mọi thứ cây ăn quả không bao giờ héo úa vì
năm tháng đều có thu hoạch mới..”. Chính những lời tiên tri đó, thúc đẩy con
người thực hiện những giấc mộng đi tìm thiên đàng, trong nổi mơ hồ lãng mạng
cho tới hôm nay chưa hề nao núng, dù thực tại vẫn là ảo vọng.
Trong 66
cuốn kinh thánh, 39 cuốn đầu tiên viết bằng tiếng Hebrew, một phần nhỏ khác
dùng chữ Aram. Còn 27 cuốn cuối cùng mới dùng chữ Hy Lạp. Năm 280 trước TL,
kinh thánh được dịch toàn bộ ra chữ Hy Lạp gọi là bản Septuagint. Sau cùng lại
được dịch ra chữ LaTinh. Ngày nay kinh thánh được dịch ra 1700 thứ tiếng, với
số ấn bản hằng tỷ cuốn, lưu hành khắp thế giới. Tóm lại kinh thánh co 31.102
câu, 1189 chương, chia thành 66 tập, chương ngắn nhất là chương thanh thi 117
và chương 119 dài nhất.
Riêng chữ
thập được coi như một biểu tượng phong phú nhất của con người. Chính truyền
thống Thiên Chúa Giáo đả làm giàu ý nghĩa của chữ thập. Trong các tranh ảnh nói
về đạo Ky Tô, chữ thập diễn tả nhục hình cũng như nổi thống khổ của đấng cứu thế.
Hiện nay trên thế giới có 4 loại thánh giá và mỗi thứ mang riêng một ý nghĩa.
Thánh giá có hình chữ T, tượng trưng cho con rắn bị đóng trên một cây cọc, nói
về sự tử vong. Thánh giá có một thanh ngang, hiện được lưu dùng khắp thế giới,
đó là thánh giá của phúc âm, tượng trưng cho 4 yếu tố căn bản của con người và
sự bành trướng của đạo Thiên Chúa khắp 4 hướng. Chân thánh giá chôn dưới đất là
nền tảng của đạo, nhánh trên là hy vọng hướng về thiên chúa, thanh ngang là
tình yêu vươn lên với kẻ thù, còn bề dài nói về sự bền chí. Loại thánh giá có
hai thanh ngang, thanh trên có ghi dòng chữ của Ponce Pilate “ Jésus thành
Nazareth, vua Do Thái “ , còn thanh dưới là chỗ tựa tay của Chúa trước khi chết
. Thánh giá này còn được gọi là Anjou hay Lorraine, một biểu tượng của nước
Pháp từ năm 1473. Trong thế chiến 2, lực lượng liên minh tự do kháng chiến của
De Gaulle cũng dùng quân hiệu với màu đỏ, đối nghịch với quân Pháp đã đầu hàng
Hitler, dùng phù hiệu chữ vạn ngược màu đen. Cuối cùng là thánh giá có ba thanh
ngang, tượng trưng cho kỷ cương của đạo, tương xứng với ba vòng mủ của Giáo
Hòang, Hồng Y và Giám mục. Từ thế kỷ thứ XV về sau, theo luật của Tòa Thánh La
Mã, chỉ có Giáo Hoàng được đeo thánh giá ba thanh ngang, Hồng Y đeo thánh giá
hai thanh ngang và Giám Mục trở xuống đeo thánh giá một thanh ngang. Tuy nhiên
cũng tùy theo địa phương, với giáo hội La Mã thì thánh giá gồm một dài một
ngắn. Giáo hội Phương Ðông có hai thanh bằng nhau. Ðặc biệt tín đồ thiên chúa
giáo vùng Saint André, mang thánh giá hình chữ X.
Từ thời
trung cổ về sau nhất là tại Âu Châu, lễ giáng sinh được tổ chức rất long trọng
và vĩ dại. Trong mùa lễ, khắp nơi đều có lập những sân khấu lộ thiên, để các
đoàn văn nghệ của giáo hội trình diễn các tiết mục của thánh kinh . Nhờ vậy,nghệ
thuật diễn tuồng, kịch của Âu Châu được phát huy và quảng bá rộng rải. Tinh
thần Noel trên kéo dài tới cuối thế kỷ XVIII mới bị bãi bỏ. Dù vậy tới nay vẫn
còn nhiều phong tục xa xưa được chấp nhận, như niềm tin rằng trong đêm giáng
sinh, ma quỷ và các phù thuỷ không thể nào hãm hại được ai, ví đó là đêm bình
an, hoan lạc của thế nhân. Ngoài ra nếu đêm giáng sinh nhằm vào mùa trăng non,
thì năm tới dân chúng làm ăn phát đạt trúng mùa. Ngày giáng sinh gặp nắng ráo
thì cả năm tới mưa thuận gíó hòa. Trong đêm giáng sinh, nam nữ rủ nhau đi hái
lộc non của các cây nguyệt quế, trường xuân, đào kim chướng, chùm gởi.. qua
niềm tin lộc sẽ mang tới hạnh phúc cho họ.
Trong lúc
mọi nhà kể cả kẻ ngoại đạo, đều có tiệc tùng rất vui vẽ. Từ sau đệ nhị thế chiến,
bánh Buche de Noel đã trở thành một thực đơn quen thuộc, không thể thiếu trong
bữa tiệc của đêm giáng sinh. Về bánh có hình khúc củi, cũng từ tập tục có từ
thời trung cổ truyền lại, để con cháu nhớ lại thuở xưa khắp Âu Châu, mọi người
đều phải dùng củi để đốt lò sưởi trong dịp sinh nhật Chúa. Ðây cũng là thời kỳ
lạnh nhất trong năm, nên mọi ngưòi vừa đốt củi để sưởi, vừa ngồi quanh bếp lửa
hồng để cầu xin ơn trên ban phước lành. Ngoài ra còn phải kể tới món Gà lôi hay
Gà tây, được mang từ Tân Thế Giới về Tây Ban Nha từ thế kỷ thứ XVI và theo thời
gian đã trở thành món ăn quen thuôc hằng ngày nhưng cũng là đặc sản trong đêm
sinh nhật Chúa.
Tuy cũng
thuộc Âu Châu nhưng nước Nga với lãnh thổ rộng nhất hoàn cầu, chạy dài từ Âu
sang Á nên khí hậu có tính cách đại lục. Mùa đông ở đây cũng đặc biệt với những
lớp tuyết trắng phủ đầy từ mặt đất lên cả mái nhà, còn mặt trời thì như ngái
ngủ, làm cho cảnh vật khắp nơi buồn hiu quạnh quẻ. Trước đây người Nga theo
Chính thống giáo và lịch riêng của mình, nên hằng năm đón giàng sinh vào ngày
6-7/1. Hiện Liên Bang Nga đã xài lịch Gregorian, nên đón giáng sinh cũng như
các nước khác.. Theo truyền thống, người Nga có tục kiêng cữ ăn uống trước đêm
giáng sinh, trong đó có rượu Vodka và đường bị cấm tuyệt. Thời gian này, mọi
người chỉ ăn bánh Sochniki làm bằng đậu, được chiên bằng dầu thảo mộc và uống
nước lạnh. Tới 7 giờ tối đêm giáng sinh, khi mà khắp nước Nga mọi người nhìn
thấy một ngôi sao nhỏ xuất hiện trên bầu trời xám đục, lập tức mọi người cầu
nguyện . Sau đó quay quần bên bữa tiệc giáng sinh sau kỳ ăn kiêng, mà người Nga
coi như một biểu tượng của 40 năm, Moses đã dẫn dân Do Thái đi trong sa mạc mịt
mù. Thời kỳ này, người Nga nào cũng đều làm việc từ thiện.
Tại
Canada thời tiết cũng lạnh lẽo như bên Nga nhưng tuyết có rơi cũng chỉ là lất
phất vừa đủ rắc một vài lớp đá mỏng lên trên vạn vật, rồi dần tan ngay khi có
ánh nắng mặt trời. Bởi vậy khách du phương khi tới đây gặp mùa giáng sinh, bổng
thấy mình vô tình lạc vào cõi thần tiên, giữa rừng cây hằng xanh của các pho
truyện cổ tích, mà các nghệ sĩ Âu Mỹ thường ca tụng là Pine, holly, mitlatoe.
Ởđây đâu đâu cũng tràn ngập hàng hóa dành cho ngày giáng sinh, tất cả đều rạng
rỡ dưới màu sắc của mọi màu. Ðêm giáng sinh tại đây thật an bình, mọi người sau
khi dự lễ nhà thờ về, đều quay quần bên bàn tiệc với gia đình, bè bạn, trong
ánh lửa bập bùng của lò sưởi và các đèn màu mờ ảo từ các cánh thông nơi góc
nhà. Ai cũng vui vẻ hạnh phúc,nâng ly chúc tụng lẫn nhau, mặc cho ngoài trời
giá lạnh căm căm và tuyết rơi như mưa bụi, nhưng vẫn có những kẻ không nhà hay
lỡ bước lang thang.
Thánh địa
của Thiên Chúa giáo là vương quốc Vatican, tuy lãnh thổ nằm trong kinh đô Rome
của Ý Ðại Lợi nhưng từ năm 1929, đã đã được Musolini ký lênh công nhận là một
quốc gia độc lập, bất khả xâm phạm. Tại đây, từ đầu thế kỷ thứ IV sau TL, tòa
thánh La Mã đã xây Ðại giáo dường ST.Peter giữa kinh thành Rome và quảng trường
Thánh Phêrô, có sức chứa hằng trăm ngàn người.Tất cả đều uy nghi tráng lệ và vĩ
đại, không nơi nào có thể sánh kịp từ trước tới nay. Trong đêm giáng sinh,
người Ý cũng như các tín đồ hành hương ngoại quốc, đều tụ tập về đây . Lễ hội
kéo dài suốt đêm , mọi người vừa hành lễ, vừa vui mừng chúc tụng, ăn uống, nhảy
múa ca hát. Ðồng thời với nhiều chương trình ca nhạc được diễn ra khắp nơi tại
Via, đồi Aventine, nhà nguyện Sixtine, quảng trường Campitelli.. với các ban
nhạc trứ danh bất hủ của Villa Lobos, Beethoven, Brahms, Ravel, Janacer và
Stravinsky.
Tại Hoa
Kỳ, những người di dân Anh đầu tiên đã mang lễ hôi giáng sinh vào đây và được
tổ chức lần đầu vào năm 1686 tại Boston nhưng tới năm 1856 mới được quốc hội
công nhận là quốc lễ. Tuy nhiên tất cả các kỷ lục liên quan tới lễ giáng sinh
đều phát hiện tại Mỹ, cũng là nước đứng đầu thế giới sử dụng cành thông trong
mùa lễ. Nữu Ước chẳng những là trung tâm kinh tế số 1 của Mỹ, mà còn là kho
hàng bách hóa khổng lồ, đường phố cửa tiệm buôn bán suót ngày đêm, với sản phẩm
mới, hàng thời trang và đồ chơi trẻ con tràn ngập thị trường. Trong lúc đó các
chương trình hòa tấu, văn nghệ dành cho mùa Noel được trình diễn liên tục ,
khắp các trung tâm buôn bán Rockefeller, Radio Music Hall, Carnegie Hall.. Ở
đây đêm giáng sinh cũng như giao thừa, mọi người tụ tập tại các nơi công cộng
như đại lộ Madison, đường số 5 , các đại vũ trường trong khách sạn Plaza,
Rockerfeller, Waldorf, Astoria, Time Square.. dễ ăn uống, nhậu nhẹt, khiêu vũ
ca hát suốt đêm.
Ở Anh hầu
hết các chuyến tàu điện, tàu điện ngầm, các loại xe chuyên chở công cộng đều
luôn đầy nghẹt người suốt ngày đêm 24/12, vì ai cũng hối hả về đoàn tụ với gia
đình trong đêm giáng sinh, một lễ hội quan trọng nhất trong năm hơn cả ngày tết
dương lịch. Theo tập quán lâu đời tại Anh thì ngày chủ nhật trước lễ giáng
sinh, mọi người tụ tập tại các nhà thờ để hát thánh ca. Trong lúc đó có nhiều
người đi hát dạo trên đường phố cũng như ở nhà quê, để quyên tiền giúp cho các
cơ quan từ thiện. Trong nhà, ngoài phố nơi nào cũng trang hoàng cây giáng sinh
với những gói quà tặng.
Ở Á Châu, Nhật là quốc gia tuy 90 % theo
Phật giáo nhưng lại hưởng ứng nồng nhiệt lễ giáng sinh. Với các gia đình theo
đạo Thiên Chúa, bữa tiệc nửa đêm được tổ chúc rất long trọng, ngoài món gà tây
nhồi thịt, còn có sò và ngổng, uống với rượu Ské hâm nóng.
Hiệp định
Genève 1954 chia hai VN thành hai nước riêng biệt. Miền Bắc do Hồ Chí Minh cùng
đảng Cọng sản đệ tam quốc tế cai trị. Tại Hà Nội buổi đó có nhiều sứ quán ngoại
giao Tây phương lẫn Cọng sản. Ðể lừa bịp bọn da trắng. Hồ và đảng chơi trò hưu
chiến cuội ngày Giáng Sinh , đồng thời tự sơn phết nhà thờ Chính Tòa Hà Nội
hằng năm để lấy vải thưa che mắt thánh. Sau đó, Tòa Giám Mục phải è cổ ra trả
tiền theo biên lai của đảng gửi tới.
Chuyện cũ
làm nhớ tới Sài Gòn thời mở cửa. Mặc kệ cho dân chúng cả nước sống nghèo cực
tới mức không còn ai nghèo hơn vì tai trời nạn nước, cùng sự bóc lột bất tận
của cán bộ đảng, qua sự cấu kết của thiểu số Việt kiều làm việt gian toa rập.
Ðể khoe với thế giới bên ngoài, sự phồn vinh giả tạo tại các thành phố lớn,
trong đó có Hà Nội và Sài Gòn. Ðối với VC xưa nay, tôn giáo của chúng là sự tin
thờ Lê-Mác-Mao-Hồ, ngoài ra tất cả chỉ là dịch vụ trao đổi mua bán. Cho nên sự
kiện biến ngày lễ Giáng Sinh thiêng liêng của nhân loại ngàn đời, thành “ Mùa
Ăn Chơi “ tại các khách sạn quốc tế nơi Thành Hồ như Equatorial, cùng với nhiều
nhà hàng khách sạn khác , thuộc công ty quốc doanh du lịch dã ngoại Lửa Việt,
cũng là điều tất yếu của những con người không còn nhân tính.
Vật giá
leo thang như mây trời gió cuốn, thời tiết thì nay lụt mai nóng, còn công việc
làm ăn, từ nghề biền làm ruộng cho tới bán buôn, đều do cán bộ đảng quyết định.
Cho nên ăn chơi mức nào cũng có, kể cả “ nhất dạ đế vương “, cũng chỉ là chuyện
bình thường của tập đoàn tham nhũng VC giàu có nhất nhì trên thế giới hiện nay,
đang sống trong biển bạc rừng vàng .. Bởi vậy đừng trách tại sao người Việt
trong nước ngày nay, tâm tình biến đổi, đến độ nhiều phụ nữ phải bỏ quê hương
cha mẹ, người thần để lấy chồng xứ lạ tận Ðài Loan, Hoa Lục, Nam Hàn, Mã Lai.mà
thực chất là bán thân để giúp cho gia đình tồn tại.
Lừa bịp
cả nước trong mọi dich vụ, từ chuyện lúa gạo, cao su, cà phê, nuôi cá, tôm,gà
vịt nay lại tới sự may mặc. Tất cả chỉ mang lợi nhuận vĩ đại cho cán đảng, tư
bản đỏ cùng một thiểu số Việu Kiều-Việt Gian môi giới bày vẽ mà thôi. Còn cả
nước thì gần như sạt nghiệp sập tiệm, và theo các hãng tin trên thế giới, mùa
giáng sinh đang nở rộ khắp nơi, bổng xót xa nhớ tới những mùa giáng sinh năm
xưa ở quê nhà trước ngày 30-4-1975. Buổi đó, mọi người vì tin đạo, yêu đời và
tâm hồn vị tha phóng khoáng theo truyền thống muôn đời của dân tộc, nên ai củng
cố quên sự chết chóc đang rình rập, để đón mừng đêm Chúa ra đời. Vì vậy đã phó
mặc cho pháo kích , lựu đạn của VC lúc nào cũng lợi dụng hưu chiến, gây nổi
tang tóc đau khổ cho mọi người.
Rồi những
ngày mở cửa rước tư bản vào cứu đảng. Cứ mỗi lần giáng sinh tới, VC lại đóng
kịch tự do tôn giáo, vừa che mắt thánh, lại có dịp tổ chức ăn chơi thu tiên đô
của việt kiều và du khách. Nhưng dân chúng cả nước thì mặc kệ thiệt hay giả, đêm
giáng sinh năm nào cũng đón mừng vui vẽ, theo tiêu chuẩn là vui được phút nào
thì cứ vui, chứ sống trong thiên đường xã nghĩa, biết đâu mà nghĩ tới chuyện
ngày mai cho mệt.
Xứ người
mấy chục năm qua, đêm giáng sinh nào cũng nghe lại được những bài hát Ðêm Ðông,
Ðêm Thánh Vô Cùng, Mừng Chúa Giáng Sinh.. khiến cho hồn thêm bâng khuâng cô
quạnh, rồi tự hỏi :
“ những người năm xưa
ấy
giờ lưu lạc phương nào..?”
Ðêm nay
giáng sinh lại về, ta kẻ ngoại đạo một mình lang thang trên phố vắng người.
Trên lầu cao, nhà ai tràn ngập ánh đèn màu và chập chùng tiếng nhạc giáng sinh
thánh thoát, quyện theo gió xa đưa mùi hương huệ trắng thơm ngát ngào ngạt. Ôi
đêm thánh vô cùng khắp trần gian, ta đón mừng với giọt nước mắt ly hương, lầm lũi
trong đêm lạnh. :
“ Ta đã khóc dù hồn
đâu có muốn
nhìn dòng đời hờ hững nhớ quê hương ..”
Viết từ Xóm Cồn Hạ Uy
Di
Chạp 2013
MƯỜNG GIANG
No comments:
Post a Comment